Boeken

Humanistisch Erfgoed deel 24 De ‘rode bovenmeester’, Adriaan Gerhard (1858-1948), was tot aan de jaren dertig van de vorige eeuw een begrip in de onderwijswereld, in de politiek en onder vrijdenkers. Hij ontwikkelde zich al jong tot een consequente vrijdenker, was de eerste bekende pedagoog die een humanistische opvoeding zonder kerkelijke en andere dogma’s bepleitte […]

Humanistisch Erfgoed deel 23 Het levensbeschouwelijk landschap in ons land werd lang gekleurd door twee dominante polen: de gelovigen tegenover de niet- of anti-godsdienstigen. Zij hebben vaak in controverses tegenover elkaar gestaan. Dit boek zoekt naar bruggen. Het wil ook inspelen op het zoeken naar zingeving en verbinding, in deze tijd van vervreemding en individualisering. […]

Humanistisch Erfgoed 22 Op de vraag welk literair genre bij het humanisme past, zullen veel humanisten als antwoord geven dat het de roman is. Daarin staat immers vaak een mens centraal die in de loop van het verhaal een ontwikkeling doormaakt. Rudy Schreijnders onderzocht in hoeverre het essay opgevat kan worden als een bij het […]

Levensherinneringen van een homohumanist Humanistisch Erfgoed 21 Humanisme is volgens Rob Tielman (1946) het opkomen voor het recht van iedereen om zelf zin en vorm te geven aan het eigen leven zolang het zelfbeschikkingsrecht van anderen daardoor niet in gevaar komt. Hij ziet de gelijkberechtiging van homoseksualiteit als een toetssteen voor een democratische rechtstaat. Dat […]

De verhouding tussen het politieke en het persoonlijke in de humanistische en de homolesbische beweging in Nederland, 1945-1980 Humanistisch Erfgoed 20 De jaren zestig van de vorige eeuw staan in het nationale geheugen gegrift als een periode waarin veel, zo niet alles politiek was. Was het toen niet de tijd dat feministen het persoonlijke als […]

De geschiedenis van levensbeschouwelijk humanisme in relatie tot opvoeding en onderwijs tussen 1850 en 1970 Humanistisch Erfgoed 19 Hoe denken vrijdenkers, anarchisten en humanisten over opvoeding en onderwijs en hoe hebben ze bijgedragen aan de ontwikkeling van pedagogiek en onderwijs in Nederland? Dat zijn de vragen die in Tussen autonomie of humaniteit centraal staan. Het […]

Humanist onder de vrijdenkers en vrijdenker onder de humanisten Humanistisch Erfgoed 18 Piet Spigt (1919-1990) autodidact, vrijdenker, humanist, multatulist en publicist was vanuit een heldere atheïstische houding ‘humanist onder de vrijdenkers en vrijdenker onder de humanisten’. In leven en werk van Piet Spigt ligt een groot deel van de geschiedenis van het vrijdenken en humanisme […]

Een (her)uitgave van Jan Hovings levensherinneringen en radioredes tegen de Jodenhaat samengesteld door Vincent Stolk en Bert Gasenbeek Humanistisch Erfgoed 17 ‘Wat deze vurige, geestdriftige minnaar van het leven geschreven en gesproken heeft over het seksuele en het erotische, over geslachtsleven en liefde, behoort tot het zuiverste en dapperste, wat er in ons land ooit […]

De Jongeren Vredes Actie (1924-1940) Humanistisch Erfgoed 16 De Jongeren Vredes Actie (JVA) was een radicaalpacifistische jongerenbeweging die bestond van 1924 tot 1940. Opgericht door een groep bevlogen jonge mensen, probeerde de organisatie leeftijdsgenoten te overtuigen van de noodzaak om zich voor de vrede in te zetten. Begin jaren dertig had de JVA afdelingen door […]

Over de betekenis van de vrijdenker en humanist Leo Polak (1880-1941) Humanistisch Erfgoed 15 Op 9 december 2011 was het precies zeventig jaar geleden dat de Joodse rechtsfilosoof, vrijdenker en humanist Leo Polak ( 1880-1941) in het concentratiekamp Sachsenhausen overleed. Leo Polak was een strijdbare vrijdenker die durfde te getuigen, en die een verbindende schakel […]

Een vergelijkende studie over het denken van J.P. van Praag en hedendaagse auteurs over humanisme in relatie tot spiritualiteit Humanistisch Erfgoed 13 J.P. van Praag (1911-1981) geldt als een van de grondleggers van het humanisme in Nederland. Het humanisme van Jaap van Praag legt de nadruk op autonomie en weerbaarheid. Deze begrippen vormen in zijn […]

Multatuli: inspiratiebron voor vrijdenkers en humanisten ‘Misschien is niets geheel waar, en zelfs dát niet’ zo luidt Idee 1 uit de zeven bundels Ideën die Multatuli schreef. De onvoorwaardelijke en systematische twijfel ten aanzien van alle waarheden op alle gebieden van het menselijk bestaan, maakt de kern uit van het vrijdenken. Het is dan ook […]

Een begeesterd humanist Humanistisch Erfgoed 12 Humanisme is een bewust door mensen gemaakte dynamische levensbeschouwing die zich aanpast aan de specifieke omstandigheden van het moment. Als humanistisch bestuurder drukte en drukt Rob Tielman zijn stempel op het georganiseerde humanisme, niet alleen nationaal, maar ook internationaal. De invloed van het werk van Tielman overstijgt de kring […]

Om de geestelijke weerbaarheid van humanisten Humanistisch Erfgoed 5 – tweede druk Vele jaren lang was Jaap van Praag (1911–1981) onbetwist de leidende figuur in het Humanistisch Verbond en in de Nederlandse humanistische beweging. Niet alleen bestuurlijk en organisatorisch was hij als een spin in het web, ook wat de gedachtenvorming over het humanisme betreft […]

25 jaar Humanistisch Vredesberaad Humanistisch Erfgoed 11 In 2009 is het Humanistisch Vredesberaad (HVB) al 25 jaar een fonkelend lichtje aan de humanistische sterrenhemel. In de tijd van de vredesdemonstraties (Amsterdam, Den Haag) in 1981-1983 was het HVB het steentje in de schoen van het Humanistisch Verbond; een organisatie die niet durfde kiezen tussen politiek […]

‘Raadsman, heeft u nog raad?’ geeft een authentiek en openhartig beeld van het werk van humanistisch geestelijk verzorger Erwin Kamp bij het Korps Mariniers. Na het afronden van zijn opleiding aan de Universiteit voor Humanistiek wordt hij als raadsman bij dit keurkorps geplaatst. In de tien jaar die daarop volgen, reist hij met de mariniers […]

Veertig jaar Humanistisch Geestelijke Verzorging bij de inrichtingen van Justitie Elise van Alphen en Wouter Kuijlman In 1968 gingen de eerste beroepskrachten van de dienst Humanistisch Geestelijke Verzorging bij Justitie aan het werk om geestelijke begeleiding te bieden aan buitenkerkelijke gedetineerden. Dit was de eerste stap in gelijkberechtiging van de geestelijke verzorging op humanistische grondslag […]

Jan Hoving over godsdienst en seksualiteit in het interbellum Vincent Stolk Humanistisch Erfgoed 9 Het gedachtegoed van vrijdenker Jan Hoving (1877-1939) is belangrijk voor een goed begrip van het intellectuele klimaat in Nederland tijdens het Interbellum. Naast een bijdrage aan de historiografie van de vrijdenkersbeweging biedt dit boek een analyse van Hovings ‘positief atheïsme’. Dit […]

Leven tegen de stroom in Hij werd bewonderd om zijn zachtmoedigheid, maar gevreesd om zijn bijtend sarcasme. Hij werd gevangen gezet door zowel de Nederlandse staat als de Duitse bezetter. Aanvankelijk beschouwd als oproerkraaier groeide hij na de oorlog uit tot een gerespecteerd publicist, journalist en radiocommentator. Kortom het leven van Anton Constandse (1899 – […]