Vertaald door Jan Bakker, Kees van Dooren, Tineke Groot en Bep van Wees
Met een inleiding van Erik Coenen
Ofschoon Graciáns Oráculo manual een rijke vertaaltraditie kent, heeft aan El Discreto sinds 1724 geen Nederlandse vertaler zich gewaagd. Ten onrechte: de uiteenzettingen van De levenskunstenaar en de aforismen van het Handorakel vullen elkaar aan en verwijzen naar elkaar.
Deze vertaling kwam tot stand op de geregelde bijeenkomsten van een kring hispanisten en Graciánkenners in Amsterdam. Als brontekst werd de versie uit de Obras completas (Madrid, Aguilar, 1967) gebruikt, met enkele correcties op basis van andere uitgaven en eigen inzichten. Hoe slaag ik er in om goed en bovendien aangenaam te leven?
Wie het theoretische eerste hoofdstuk van De levenskunstenaar heeft doorgenomen vindt antwoord hierop in de 24 overige. Als het wenselijk is de mens met het oog op zijn levensvervulling te (her)vormen, dan kan dit volgens Gracián uitsluitend met behulp van het intellect, maar rekening houdend met ieders persoonlijke aanleg. Voor wie de kunst van het goed leven wil beheersen staan in elk hoofdstuk aanwijzingen op een bepaald terrein. Bijvoorbeeld hoe grappen te maken die in de smaak zullen vallen, of hoe om te gaan met domme mensen. Vaak geestig en scherp van tong gebracht en veelal met voorbeelden van (historische) personen die de besproken vaardigheid goed beheersen.
Gracián gebruikt veel beelden en termen uit de kookkunst, vechtsporten, kaartspel en het handelsverkeer om zijn richtlijnen te verhelderen. Wie in het leven regels als die van commercie, sport en spel weet te hanteren kan daar zijn voordeel mee doen, zonder ethische principes te schenden. Een levenskunstenaar slaagt er in alle middelen onder controle te krijgen en kan in overeenstemming met zijn psychische gesteldheid elk beroep uitoefenen, met profijt en voldoening zijn leven leiden en zich voorbereiden op het hiernamaals.
ISBN 9789067282161
NUR 730
142 pagina’s
EUR 17,50
Recensie NBD/Biblion, Annemiek Buijs
Vertaling van ‘El Discreto’ van de Spaanse filosoof Gracian (1601-1658), die voor het laatst in 1724 in het Nederlands verscheen. De vertaling is het resultaat van bijeenkomsten van een kring hispanisten en Graciankenners in Amsterdam. Diepgravende en gezamenlijke bestudering van de tekst ging eraan vooraf. In 25 hoofdstukken behandelt Gracian onderwerpen als verstand, gezag, geduld, beschaving, waarneming, afgunst, humeurigheid, aanstellerij of goede manieren. De goed leesbare tekst van Gracian is afwisselend van inhoud en vorm. Ieder hoofdstuk is in een andere stijlvorm geschreven, zoals brief, allegorie, dialoog, betoog, lofrede, fabel, satire of kritiek. Gracian schreef zijn boek voor kroonprins Baltasar Carlos; het was bestemd voor zijn opvoeding. De inhoud is gericht op goede koninklijke eigenschappen en doet daarom wat gedateerd aan. Het is minder geschikt voor de praktische filosofie zoals de moderne mens die graag bedrijft. De inleidende hoofdstukken zijn helaas niet helder. Voor liefhebbers van zeventiende-eeuwse filosofie.