Auteur
HERDICHTING VAN ZIJN LIEDTEKSTEN
Deze tweetalige bundel bestaat uit ruim honderd in het Nederlands herdichte teksten van Schubertliederen, i.c. van Duitse gedichten waarop Schubert liederen heeft gecomponeerd. Het zijn gedichten van Goethe (o.a. Erlkönig, Gretchen am Spinnrade, Der Musensohn), van Schiller, maar ook van Schlegel en van Schuberts vrienden Mayrhofer, Schober, Seidl en vele anderen.
Herdichten is een waagstuk: velen achten het onmogelijk, een gedicht uit een vreemde taal in het Nederlands dezelfde inhoud en versvorm te geven. En inderdaad, afwijkingen zijn soms onontkoombaar. Bovendien ligt er een grote afstand tussen de gevoelswereld van Schuberts dichters en die van ons.
Toch heeft Lau Kanen zich ten doel gesteld hun hoogromantische poëzie in het Nederlands te vertalen met behoud van betekenis, sfeer en karakter, maar ook met behoud van hun poëtische en muzikale kenmerken: metrum, rijm en zingbaarheid op de noten die Schubert er voor geschreven heeft.
Iedere schrijver en componist verdient begrepen te worden naar de geest waarin hij geschreven heeft. Kanen heeft er daarom naar gestreefd, Schuberts liederen stuk voor stuk zo authentiek mogelijk te vertalen, zij het in het Nederlands van rond 2000 en niet in dat van 1800.
Pas na zijn pensionering vond Lau Kanen (1939) meer tijd voor zijn jeugdliefdes: muziek en letterkunde. In de vertaling van Schuberts liederen kon hij beide combineren. Behalve in dit boek zijn sinds 2005 zijn vertalingen ook te vinden op internet: op de site van ‘The Lied and Art Song Texts Page’ (www.recmusic.org/lieder/s/schubert.html).
ISBN 9789067282338
NUR 300
280 pagina’s
EUR 27,50
Hedwig Speliers vraagt zich in de Poëziekrant 7/8, nov/dec2010 af waar het eigenlijk voor nodig is om Schuberts liederen te vertalen.
Lau Kanen: “Waar is kunst überhaupt voor nodig? Als noodzakelijkheid het criterium is, kun je nagenoeg het hele bestand van Papieren Tijger, ja de hele literatuur bij het oud papier gooien. En niet alleen de literatuur, maar zowat alle kunst. Want kunst is merendeels versiering van het leven, niet de voeding. Als Mozart er niet geweest was, had de wereld ook doorgedraaid; alleen was zij minder mooi geweest. Met andere woorden: ‘overbodigheid’ vind ik voor de verwerping van een literair product een flutargument.”
Schuberts liederen zijn één van de interesses van schrijver Maarten ’t Hart. Naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek schrijft hij Lau Kanen o.a.:
“… omdat ik eerst eens in de praktijk wou zien hoe die vertalingen, als je met die en gene Schubert liederen zingt, bevallen, en of ze inderdaad geschikt zijn om gezongen te worden. Welnu, dat zijn ze, ze liggen heel goed in de mond, en iedereen die met mij in die tijd Schubert liederen heeft vertolkt (ik begeleiden, hij of zij zingen) was enthousiast over uw prestaties. En dat wil wat zeggen, want de meeste zangers en zangeressen staan huiverig tegenover vertalingen. U houdt zich scherp aan de tekst. Het is een genoegen met uw vertalingen te werken.”
Elly Ameling is sopraan en een autoriteit in de internationale muziekwereld. Naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek schrijft ze Lau Kanen o.a.:
“Ik kan me voorstellen dat dit boek een perfect middel is om jonge mensen op conservatoria snel wegwijs te maken in Schuberts liederteksten.” “Ik vind dit boek een geweldige aanwinst, vooral omdat de romantiek volledig tot zijn recht blijft komen.” “Conservatoriumstudenten zouden – inderdaad – de Duitse taal moeten leren kennen. Daartoe spoort het boek aan, want met zulke teksten moet je de smaak toch wel te pakken krijgen.”
Tekst en vertaling zijn te vinden in Schubert in het Nederlands