Op Infonu.nl een uitgebreid artikel over het boek en de film. Door Sjaanfanameland.
NRC NEXT en NRC door Bas Blokker Foto Merlijn Doomernik
Arnold-Jan Scheer werkt al jaren aan een film over Sinterklaasrituelen. Hij begon toen niemand zich nog druk maakte om Zwarte Piet. Nu is de film té urgent, geen omroep wil hem uitzenden.
Ik geloof dat ooit alle mensen zwart waren
Als de film is afgelopen en Arnold-Jan Scheer zijn computer uitzet, resteert één vraag: ziet hij nou wel of niet ‘slaafse’ kenmerken van Zwarte Piet bij het Nederlandse Sinterklaasfeest?
De 68-jarige journalist (lange tijd werkend voor Nieuwe Revu en de NCRV) nam meer dan dertig jaar geleden voor het eerst de camera op om het Sinterklaasritueel vast te leggen. De oudste opnamen in zijn film dateren van november 1984, als de goedheiligman aankomt in Amsterdam.
ChristusRex.be Mocht het iemand ontgaan: in Nederland is het laatste lustrum al heftig gebakkeleid over zwarte piet. Het zou een uiting van racisme en discriminatie zijn: de zwarte knecht… In Vlaanderen loopt het gelukkig zo’n vaart niet. De auteur van dit boek poogt om de herkomst van het feest te achterhalen, maar hij is helaas geen specialist. Hij trapt in de val van de antropologie/volkskunde van 100 jaar geleden en zoekt in de hele wereld naar precedenten en analogieën om het feest in Nederland te verklaren. Geen enkele eigentijdse etnoloog neemt dat continuïteitsdenken nog ernstig, maar het blijft aantrekkelijk voor dilettanten. Wat de lezer hooguit in dit boek kan vinden, is een hoop interessante weetjes, maar verder gaat het niet. De rode draad klopt niet. (ES)
Meervoud nr. 207 – mei 2015, door Bernard Daelemans
Zwarte Piet is Indo-Europees werelderfgoed
Het is in Vlaanderen nog niet zo ver gekomen als in Nederland, dat er rechtszaken worden aangespannen tegen het optreden van Zwarte Piet tijdens traditionele Sinterklaasfeesten. In Amsterdam gaf een rechter zowaar de antizwartepietlobby gelijk die zich gegriefd voelt door het dulden van een dergelijke ‘overduidelijk rascistische’ manifestatie. De aanvoerder van die lobby is een zekere Quincy Gario, een zwarte Surinaamse Nederlander. Die heeft in dr. John I. A. Helsloot, gewezen onderzoeker aan het Meertens-Instituut dat onderzoek verricht naar de Nederlandse taal en cultuur, een academische steunpilaar gevonden om zijn eenvoudige stelling ‘Zwarte Piet = racisme’ te onderbouwen. Helsloot baseert zich in zijn onderzoek vooral op negentiende eeuwse literatuur en concludeert dat de knecht van Sinterklaas gemodelleerd is naar de negerslaven. Zwarte Piet is dan een bij uitstek negatieve stereotypering van de zwarte medemens aan wie allerlei negatieve kenmerken worden toegemeten: hij is lui, dom, spreekt gebrekkig en haalt rare streken uit. Uiteraard wordt hij als knecht van een blanke meester ten tonele gevoerd. Simpel toch.
NBD Biblion door R.H.A. van de Laar
ln een vijftigtal verhalen doet de auteur (journalist, theater- en televisiemaker) verslag van de ervaringen die hij gedurende dertig jaar opdeed bij zijn bezoeken aan traditionele vieringen in diverse Europese culturen rondom Sinterklaas en zwart geschminkte handlangers. Hij lardeert deze met recente ervaringen in discussies en reacties. Daarin vindt de auteur bewijs dat het bestaan van de Nederlandse figuur van Zwarte Piet geen relatie heeft met slavernij, maar veeleer met oude rituelen die honderden jaren teruggaan en die zich in diverse culturen manifesteren. Hiermee wil de auteur bijdragen aan de sinds enige tijd bestaande discussie hieromtrent. Zijn verslagen zijn voorzien van annotaties en beeldmateriaal in kleur en zwart-wit. Het boek sluit aan bij recentelijk verschenen publicaties over dit onderwerp.
NIEUWS.nl, oktober 2015, Wild Geraas: belangrijkste documentaire over Zwarte Piet van het jaar
KLIK naar recensie Nieuws.nl
BRANDPUNT, 9 november 2014, over Sinterklaas en Zwarte Piet in België
door Aart Zeeman
Volgende week zet hij met zijn trouwe metgezel weer voet op Nederlandse bodem. Sinterklaas en Zwarte Piet. Maar de spanning loopt op dit jaar. Welke kleur hebben de pieten? En vindt de rechter een Zwarte Piet racistisch? Het is een discussie die in België nauwelijks wordt gevoerd. Waarom is de zwarte pieten discussie in Nederland zo ontaard en wordt er in België amper over gesproken? Aart Zeeman over hoe een eeuwenoud kinderfeest om zeep dreigt te worden geholpen.
KLIK naar reportage in Brandpunt
KLIK naar filmpje op YouTube, ‘Hou alsjeblieft een beetje van Zwarte Piet’
door A.J. Scheer
Recensie in de boekenbijlage van Tijdingen van het Sint-Nicolaas Genootschap
KLIK naar pdf
Recensie op de website circewicca.nl
KLIK naar pdf
Recensie in de Gazet van Antwerpen, 5 december 2014
KLIK naar pdf